کمک های اولیه آمونیاک

فرمول شیمیایی : NH3 / کد مبرد : R-717

گاز آمونیاک چیست؟

آمونیاک را نمی‌توان یک ماده سمی تجمع‌کننده دانست. از طرفی بوی تند و متمایز آن، حتی در تراکم‌های بی‌خطر و بسیار پایین توسط انسان قابل شناسایی است. از آنجایی که این ماده خاصیت خود اخطاری دارد، معمولا افراد خیلی کمی برای حضور در محیط‌های آلوده به گاز آمونیاک با تراکم بالا و خطرناک داوطلب می‌شوند. واقعیت این است که آمونیاک از هوا سبک‌تر است و بهترین راه برای جلوگیری از انباشته شدن آن در محیط، تهویه مناسب و کافی خواهد بود.  

تجربه نشان داده است که آمونیاک یک گاز غیر قابل اشتعال بوده و در شرایط عادی یک ترکیب بسیار پایدار است. اگرچه آمونیاک در غلظت های بالا -و هر چند محدود- می تواند با هوا و اکسیژن مخلوط های قابل اشتعال ایجاد کند و باید با احتیاط با آن برخورد شود.

خطرات استنشاق گاز آمونیاک چیست؟

اگر می‌خواهید بدانید چرا آمونیاک سمی است، بهتر است با این گاز استثنایی بیشتر آشنا شوید. در حقیقت، آمونیاک، گازی با بوی تند و تحریک‌کننده است که استنشاق آن می‌تواند عواقب جدی برای دستگاه تنفسی به همراه داشته باشد. حتی مقادیر کم استنشاق بوی گاز آمونیاک، باعث سوزش و تحریک بینی، گلو و ریه‌ها می‌شود.

در صورت قرار گرفتن در معرض غلظت‌های بالای آمونیاک، علائم زیر ممکن است بروز کند:

• سرفه‌های شدید و مداوم
• تنگی نفس و دشواری در تنفس
• درد قفسه سینه
• آبریزش بینی و چشم‌ها
• سوزش و قرمزی پوست در نواحی تماس با گاز

عوارض طولانی مدت استنشاق آمونیاک

در موارد شدید، استنشاق آمونیاک می‌تواند به آسیب جدی ریه‌ها منجر شود و عوارضی مانند ادم ریوی (تجمع مایع در ریه‌ها) و نارسایی تنفسی را به دنبال داشته باشد که نیازمند مراقبت‌های فوری پزشکی است. همچنین، تماس طولانی‌مدت با این گاز می‌تواند التهاب مزمن مجاری تنفسی را ایجاد کرده و مشکلات تنفسی مزمن مانند آسم و برونشیت را تشدید کند.

برای جلوگیری از عوارض ناشی از استنشاق آمونیاک، همواره از تجهیزات حفاظتی مناسب مانند ماسک‌های تنفسی استفاده کرده و در محیط‌هایی که احتمال وجود این گاز وجود دارد، احتیاط لازم را به عمل آورید.

1.  فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
2. آماده باشید: یک بطری شستشوی استریل حاوی محلول آب نمک (NaCl %0.9) در دسترس داشته باشید.
3. یک دوش یا یک مخزن آب باید در نزدیکی تمام تجهیزات آمونیاک نصب شده وجود داشته باشد.
4. در حین انجام کمک های اولیه، شخص مورد درمان باید به درستی محافظت شود تا از آسیب های بعدی جلوگیری گردد.

1. افراد مبتلا را فوراً به فضای باز منتقل کرده و تمام پوشش هایی که مانند ماسک آمونیاک و ریش بند تنفس را محدود می کند، باز کنید.
2. فوراً با اورژانس تماس بگیرید و ذکر کنید که نیاز به تجهیزات اکسیژن دارید.
3. فرد مبتلا رو بی حرکت نگاه دارید و بدن او را با پتو بپوشانید.
4. اگر دهان و یا گلو سوخته است، در صورت به هوش بودن فرد مبتلا به او جرعه ای آب جهت شستشوی دهان و نوشیدن بدهید.
5. در صورت به هوش بودن فرد مبتلا و عدم سوختگی دهان به او چای یا قهوه گرم و شیرین بدهید. ( هرگز به فردی که از هوش رفته چیزی نخورانید! )
6. می توانید در حضور پزشک از کپسول اکسیژن جهت بهبود تنفس فرد مبتلا استفاده کنید.
7. در صورت توقف تنفس، تنفس مصنوعی را اجرا کنید.

1. پلک ها را باز نگاه دارید و فوراً چشم ها را با محلول آب نمک که قبلاً ذکر شد برای ۳۰ دقیقه شستشو دهید.
2. فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

1. فوراً با مقدار زیادی آب حداقل برای ۱۵ دقیقه شستشو را ادامه داده و لباس های آلوده را در حین شستشو با دقت خارج کنید.
2. فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
3. بعد از شستشو تا دریافت توصیه های پزشکی حرفه ای، کمپرس نم دار محلول آب نمک را برای نقاط مبتلا آغاز کنید.

کمک‌های اولیه در صورت آسیب‌های ناشی از مایع آمونیاک

اگر کمک‌های اولیه به سرعت ارائه نشود، عوارض مایع آمونیاک می‌تواند خطرات جدی داشته باشد. برای جلوگیری از این کار، ابتدا سعی کنید قربانی یا فرد مصدوم را تا جای ممکن از منبع آلودگی دور کنید. حواستان باشد که ناحیه آسیب را با مالش گرم نکنید. بهتر است ناحیه آسیب دیده در معرض حرارت نباشد. یکی از اولین کارهایی که باید انجام دهید، جدا کردن لباس‌ها و زیروآلاتی است که احتمالا جریان گردش خون را سخت‌تر می‌کنند. با کاتر یا قیچی، دور لباس‌هایی که به پوست چسبیده‌اند را برش دهید. با کمک پانسمان استریل، قسمت آسیب دیده را ضدعفونی کرده و بپوشانید. دقت کنید که آن بخش از لباس‌های یخ زده را هرگز از مناطق یخ‌زده بدن جدا نکنید.

وسایل خاموش‌کننده آمونیاک چیست؟

گاز آمونیاک در غلظت‌های بالا و خصوصا در فضاهای بسته و محدود مانند یک منبع احتراق قوی است که باید به شدت مراقب آن بود. اما اگر آتش‌سوزی ناشی از این گاز ایجاد شد، از چه ابزارهایی استفاده کنیم؟ از جمله بهترین وسایل برای این کار می‌توان به دی اکسید کربن، پودر شیمیایی خشک، اسپری آب یا فوم مناسب اشاره کرد.

در صورت انتشار غیرعمدی آمونیاک، چه اقداماتی انجام دهیم؟

در صورت انتشار و نشتی غیر عمد در محیط، برای جلوگیری از مسمومیت با گاز آمونیاک، اقدامات زیر را انجام دهید:

• ابتدا فورا از محیط آلوده خارج شوید و منطقه موردنظر و اطراف آن را ایزوله کنید.
• تجهیزات حفاظت فردی خود را برداشته و آنها را استفاده کنید.
• منبع اشتعال آمونیاک را حذف کنید.
• جریان هوادهی و تهویه محیط را بیشتر کنید.
• برای مهار منبع نشتی گاز می‌توانید از اسپری آب کمک بگیرید و با پاشش آب از غلظت گاز کم کنید.
• اگر مایع در حال جاری شدن است، دور آن را مقداری خاک بریزید تا جریان آن ادامه پیدا نکند.

تجهیزات حفاظتی هنگام کار با آمونیاک چیست؟

هنگام کار با آمونیاک، برای حفظ ایمنی خود به تجهیزات حفاظتی خاصی نیاز دارید. این تجهیزات شامل موارد زیر می‌شود:

• محافظت از سر تا پا: عینک ایمنی، ماسک مناسب (بسته به میزان آمونیاک)، لباس محافظ شیمیایی (مانند دستکش، پیش‌بند، چکمه و در صورت لزوم لباس یکسره)، و در برخی موارد دستگاه تنفس مستقل.

• انتخاب تجهیزات: انتخاب تجهیزات حفاظتی مناسب به میزان آمونیاک موجود در محیط کار بستگی دارد. هرچه میزان آمونیاک بیشتر باشد، تجهیزات حفاظتی پیچیده‌تری مورد نیاز است.

نتیجه‌گیری

در نهایت خوب است بدانید که در صورت بروز حادثه با آمونیاک، اقدامات فوری مانند تماس با اورژانس، انتقال فرد آسیب‌دیده به فضای باز، و شستشوی چشم و پوست با آب یا محلول آب نمک از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، استفاده از تجهیزات ایمنی مانند ماسک، لباس محافظ، و دستگاه تنفسی برای جلوگیری از آسیب ضروری است. این اصول و آمادگی‌ها می‌توانند به‌طور مؤثری از خطرات ناشی از تماس با آمونیاک بکاهند و ایمنی بیشتری را فراهم کنند.

شرکت برودت کار اطلس به عنوان یکی از با تجربه ترین شرکت های فعال در صنعت تبرید آماده همکاری با ارگان ها و کارخانجات جهت ایمن سازی تأسیسات، تأمین تجهیزات ایمنی و اعلام و اطفاء خطر می باشد.

منبع : انجمن مهندسین تأسیسات آمریکا