هر انتخابی، مجموعه ای از مزایا و معایب را به دنبال خود دارد و مبحث بین آمونیاک یا فریون نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ساخت یک تأسیسات برودتی صنعتی همواره یک سؤال ذهن صاحبان مجتمع های برودتی را به خود مشغول کرده است، و آن این است که طراحی سیستم را از مبرد آمونیاک یا فریون انجام دهند. متأسفانه بارها شاهد این موضوع بوده ایم که به دلایل مختلف کارفرمایان نتوانسته اند در این راستا جهت گیری مناسب کنند و در بهره برداری از سیستم دچار مشکل گشته اند، در این مقاله سعی شده است بدون هیچ گونه جانب داری یک بررسی همه جانبه در این مورد صورت گیرد.
مزایا و معایب مبرد آمونیاک | آمونیاک یا فریون
مبرد آمونیاک یک پیشینه قوی در صنعت برودت یا سردسازی دارد. در زیر به بررسی برخی از مزایا و معایب گاز آمونیاک در سیکل های تبرید می پردازیم.
بوی گاز آمونیاک
یکی از مزایای اصلی گاز آمونیاک بوی تند آن می باشد که باعث می شود در صورت وجود هر گونه نشتی در سیستم به راحتی قابل شناسایی و رفع باشد از سوی دیگر همین خاصیت این مبرد می تواند به عنوان یکی از معایب آن نیز مطرح گردد چرا که گاز آمونیاک خاصیت سمّی دارد و در صورت تنفس طولانی مدت برای انسان مشکلات تنفسی ایجاد می کند.
قیمت گاز آمونیاک
قیمت گاز آمونیاک بسیار بسیار ارزانتر از فریون ها می باشد و همچنین معمولاً به دلیل بویی که در هنگام بروز هر گونه نشتی ایجاد می شود نیاز کمتری به شارژ مجدد پیش می آید. قیمت هر کیلوگرم از گاز فریون تقریباً ۴۰ برابر گاز آمونیاک می باشد.
تأثیرات محیطی و زیست محیطی گاز آمونیاک
یکی دیگر از مزایای آمونیاک غیر قابل اشتعال و احتراق بودن این گاز می باشد. گاز آمونیاک از نظر زیست محیطی کاملاً بی خطر بوده و در تخریب لایه ازون و گرمای جهانی نقشی ندارد.
خواص ترمودینامیکی گاز آمونیاک
یکی دیگر از مهمترین مزایای گاز آمونیاک کیفیت بالاتر خواص ترمودینامیکی آن نسبت به فریون ها می باشد. خاصیت انتقال حرارت گاز آمونیاک در شرایط مساوی بسیار بالاتر از فریون ها بوده و در صورت استفاده از این مبرد هزینه های برق تا ۲۰ درصد کاهش پیدا می کند. همچنین دستیابی به دامنه دمایی گسترده توسط این مبرد از به عنوان یک مزیت محسوب می شود.
مزایا و معایب مبردهای خانواده فریون | آمونیاک یا فریون
سیستم و راهبری ساده سیستم های فریونی
گازهای هالوکربنی یا فریون ها معمولاً در سیستم های ساده تری به کار گرفته می شوند و به تدابیر امنیتی کمتری نیاز دارند. در سردخانه های فریونی معمولاً نیاز به اپراتوری و سرکشی منظم به سیستم نمی باشد و سیستم به شکل نیمه اتوماتیک اداره می شود. این امر همواره به عنوان یک مزیت مهم برای سیستم های فریونی محسوب می شود.
فریون یک گاز بی بو
گازهای خانواده فریون تقریباً بدون بو بوده و نشتی های به وجود آمده می تواند به تخلیه کامل گاز از سیستم بیانجامد. این امر موجب تحمیل هزینه های زیادی به کارفرما می گردد.
تأثیرات محیطی و زیست محیطی خانواده فریون ها
خانواده گازهای فریون، خانواده بزرگی هستند. از نظر زیست محیطی البته می توان آنها را به دو دسته کلی تقسیم کرد.
دسته اول گازهای قدیمی مانند R-11، R-12، R-22 که نقش بسیار مهمی در تخریب لایه ازون و افزایش گرمای جهانی دارند.
دسته دوم گازهای جدیدی هستند که از نظر زیست محیطی تخریب کمتری را در لایه اوزن ایجاد می کنند مانند R-404A، R-134A و …
سایر خواص فریون ها
مبردهای خانواده فریون ها با فلز مس که در ساخت مبدل های حرارتی به وفور استفاده می گردد، سازگارند.
یکی از نقاط ضعف سیکل های فریونی عمر مفید نسبتاً کوتاه تر تجهیزات آن ها در مقایسه با سیستم های آمونیاکی می باشد.
نتیجه گیری
در یک جمع بندی کلی از نظر فنی و مالی در واحد های تجاری و تهویه مطبوع مبردهای فریون توجیه پیدا می کنند، در واحد های نیمه صنعتی بسته به شرایط می توان از هر دو نوع مبرد استفاده کرد، اما در واحد های صنعتی مبرد آمونیاک چه از نظر فنی و چه از نظر مالی توجیه پذیرتر می باشد.
این مقاله توسط شرکت برودت کار اطلس تهیه گردیده است.
